آدرس قالیشویی در تهران: کلیه مناطق تهران | شمال تهران | غرب تهران | شرق تهران | جنوب تهران

0 نظر 18 دی 1395

معرفی جاجیم و بافت آن

جاجیم بافی

جاجیم یکی از قدیمی ترین پارچه های دستباف ایران است و در حقیقت دست بافته ای شبیه گلیم به صورت راه راه و رنگین است که از نخ های پشمی یا پنبه ای و ابریشم و بعضا کرک بافته می شود. مهم ترین ماده اولیه مصرفی در تولید جاجیم نخ پشمی الوان می باشد. به طور کلی باید گفت از نخ پشمی در تار و پود جاجیم استفاده می گردد و تنها نخ پنبه ای در پود نازک آن کاربرد دارد. ضمن آن که برای تولید نخ جاجیم های ابریشمی نیز از نخ ابریشمی در تار و پود نخ پنبه ای در پود نازک استفاده می شود. نخ های پشمی یا ابریشمی الوان، همراه با طرح های اصیل و سنتی رایج در مناطق تولید ویژگی خاصی به جاجیم می بخشد و عمده ترین تفاوت جاجیم های تولیدی مناطق مختلف، طرح های آن است که در هر منطقه، ویژگی ها و خصوصیات خود را داراست. جاجیم معمولا به صورت نواری به عرض ۲۰ تا ۳۵ سانتی متر بافته شده و بر اساس کاربردهایی که دارد در قطعات مورد نظر بریده می شود و مورد استفاده قرار می گیرد.
جاجیم بافت که بر خلاف دیگر بافته ها، تارنماست و پود آن دیده نمی شود بافتی متناوب دارد و تارهای آن در نقش اندازی ها معلق است. این تارهای معلق اضافی موجب می شود که جاجیم بافته ای نسبتا برجسته به نظر آید. رنگ تارها نیز، متناسب با نقش مورد نظر بافنده، فرق می کند. این ویژگی ها ایجاب می کند که طرح و ترکیب بندی نقش های جاجیم بافت به صورت خطی باشد. تار، در راستای درازای بافت است؛ از این رو، نقش پردازی جاجیم منحصر است به نقش محرمات قائم (نقش مایه ای به شکل نوارهای پهن بافته شده در طول یک تخته جاجیم) و نیز نقش مایه های چهارخانه و شطرنجی و طرح های سرتاسری که در جهت درازای بافت امتدادپذیر باشد. برای بافت جاجیم، دستگاه (دار) جاجیم بافی به صورت افقی روی زمین قرار می گیرد. مجموعه تارها (چله ها)، که نسبت به سایر بافته ها، متراکم تر و رنگ آن ها متغیر است، به طول تقریبی بیست تا سی متر، به موازات هم به فاصله چند سانتی متری زمین، در کنار هم کشیده می شوند.
تارها در ابتدای دستگاه، به دور چوبی به نام سردار و در انتها به دور چوبی به نام زیردار که به زمین متصل شده اند، می چرخند. در دستگاه جاجیم بافی، از چوب هایی استفاده می شود که بافنده به مقتضای طرح و نقش، با آن ها تارهایی را که می خواهد روی بافته معلق بمانند، بلند می کند و پودگذاری می نماید. به این طریق، چند ورد به طور غیرمستقیم وارد دستگاه بافندگی می شود. هر بار که پود از میان تارها عبور می کند، با جا به جا کردن چوبی که در میان تارهاست، جای این دو رشته تار عوض می شود. پود، ضمن بافت، در زیر تارها پنهان می شود و تارها از روی کار دیده می شوند.
تعداد پود در بافت های دیگر، مانند گلیم و غیره، متعدد و رنگ آن متنوع است و می تواند نقش های بیشماری را ایجاد نماید، ولی در جاجیم بافت چون رشته های تار نقش را به وجود می آورند و تعداد و رنگ آن ها محدود است و پس از بسته شدن تارها به دو چوب سردار و زیردار، دیگر نمی توان آن را کم و زیاد کرد، نقش پردازی نیز محدود است.
امروزه از تولید جاجیم برای زیرانداز، پشتی، سجاده، رختخواب پیچ، مفرش، پتو، روفرشی، رومبلی، انواع پشتی، ساک، رویه کرسی و… استفاده می گردد.

منبع:ایران دیزرتس

مطالب مرتبط

به گزارش خبرنگار گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از ارومیه؛ مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی با اشاره به پروژه تقویت جذب گردشگران خارجی از کشورهای حوزه هدف اشاره کرد و گفت: طبق این طرح تا پایان سالجاری جذب تعداد 550 هزار گردشگر خارجی برای استان پیش بینی شده است که با توجه به برنامه ریزی […] ...

27 دی 1395
ادامه مطلب

به فرش‌های رفو شده که نگاه می‌کنی، انگار قدر دستان استاد رفوکار را بیشتر می‌دانی و مطمئن می‌شوی این هنر دستان اوست که به تار و پود فرش جان دوباره می‌دهد. به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) منطقه خراسان جنوبی، قدم در کارگاه رفوگری فرش که می‌گذاری بوی نم و نبود نور کافی جلوه زیبای […] ...

24 دی 1395
ادامه مطلب

به گزارش ایرنا، غرفه های روستاییان و عشایر که با سبک و سیاق فرهنگ بومی هر منطقه تزیین شده به همراه ترانه های محلی، بازدید کنندگان از نمایشگاه را به وجد می آورد. فرش، سفال، حصیر، گلیم و جاجیم، تراش سنگ های قیمتی، تابلو فرش های نفیس، محصولات کشاورزی، شیشه های عسل، نان و شیرینی […] ...

21 دی 1395
ادامه مطلب

اتفاقی،سرپرست نمایندگی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان سربیشه در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از بیرجند ؛گفت: برگزاری نمایشگاه توانمندی های روستایی و عشایری یکی از بهترین موقعیت ها برای معرفی قابلیت های شهرستان ها خصوصاً در حوزه صنایع دستی، سوغات محلی و معرفی فرهنگ روستایی و عشایر منطقه ما در سطح کشور است. […] ...

21 دی 1395
ادامه مطلب
ارسال دیدگاه

دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط پشتیبانی پاک مهر در وبسایت منتشر خواهد شد.